 |
| Plan nieistniejącej rotundy w Wiślicy / Plan of non-existent rotunda in Wiślica, Poland |
PROJECT OUTLINE:
A series of exhibitions inspired by the earliest days of the Polish state, and in particular its early architecture. The project was born out of my fascination with the birth of Poland, especially when it comes to first pieces of monumental architecture erected on its territories. The condition of the constructions that have survived to our times is so dire that they are now the object of numerous disputes and discussions as to when and by whom they were used, and even as to the very purpose they served. Visually unattractive, quite often they barely resemble a row of stones, to the point in which we perceive them as no architecture at all, only a scrape of land with an information board claiming that somewhere below, under our feet, something is present. This type of architecture is hardly breath-taking; a family of many generations on a trip in Giecz may not necessarily appreciate its charm. This is why we need to learn how to read its remaining pieces.
The times in which the Polish state was born are not really fashionable. The dates are imprecise, blurred. On the other hand, our modern patriotism shows that it is much easier for us as a nation to celebrate our national defeats and tragedies. The number of those killed on our side is the only topic attractive enough to be discussed in the media. We are unable to laud our victories, just as Final Judgement painters did not know how to reflect images of paradise.
This is why I reach back to the times when our nation was in its infancy. This process of coming into being is always very intense. It is a time of construction, of creation. It requires great effort, but it is first of all a time of generating added value, of becoming stronger and bigger. Against all odds, we were quick to mend what was destroyed. We were just so desperate to exist.
The models of patriotism prevalent in today’s Poland are incompatible with my own approach. I could never subscribe to the slogans that the so-called patriotic circles put on their banners. Through this series of exhibitions I am trying to construct my own patriotism, my own intimate way of experiencing my Polishness, something which, in this last year that I spent in the country, found its expression in the trips I took to explore cathedral catacombs and in the pilgrimages to see heaps of stones in the middle of nowhere, heaps that only a thousand years ago had still had the potential to evolve into the capital of the new state.
Poles have a rich tradition of emigration. In the 19th century, when, from a formal point of view, Poland did not exist, many Poles were forced to leave Polish lands for political reasons. A certain model of a Polish immigrant emerged, this slightly crazy figure that constantly, obsessively talked about the Polish cause, desperately trying to attract everyone’s attention. The post-war flight from Communist Poland resulted in the creation of legendary centres of Polish culture abroad. Through my project, I would like to test these attitudes, see how they function in today’s world. By referring to these traditions, I would also like to explore my own emigration, try to construct my identity as a person that lives in a country that is not my own.
REALISED WORKS:
ENCLOSURE
Ephemeral drawing on the beach in Bray, Ireland.
Enclosure has a shape of non-existent rotunda from Gniezno, Poland.
CATHEDRAL
Arte&Ambiente Area Montalbano, Spazio d'arte Alberto Moretti / Schema Polis in Carmignano, 2015
In CATHEDRAL, I attempt to reconstruct the first cathedral in Gniezno from cardboard boxes and adhesive tape. The cathedral, albeit smaller than the original, should be quite big, depending on the space and resources available. In the international version, I took it upon myself to arrange the boxes, laboriously, throughout the duration of the exhibition. In the Polish version, I will ask the audience to participate – everyone will be able to bring their own box and add it to the construction, thus contributing to the project.
From the very onset of their existence, humans were nomadic animals. Even when they managed to settle down in one place, migration retained its ethos: of a pilgrim, a traveller-explorer, a political refugee. Today, the tradition of migration continues with tourism, economic migration, students renting flats and young people whose professional career has yet to become stable enough to allow settling down for good. Migration changes our perception of reality, enriching its image; and yet, it remains hard work, often quite unpleasant and costly. I decided to construct my cathedral from cardboard boxes – a symbol of the impossibility of finding your own place.
Although cathedrals are instinctively perceived as something permanent, capable of surviving throughout long centuries, the story of this first cathedral is brief. Demolished during the invasion led by Bretislaus I, Duke of Bohemia, it failed to survive to its one hundredth anniversary. Its contemporaries decided it made no sense to try to reconstruct the temple and raised a new one on its ruins. This new cathedral also did not survive to our times.
BLINK OF AN EYE
Arte&Ambiente Area Montalbano, Spazio d'arte Alberto Moretti / Schema Polis in Carmignano, Italy, 2015
An action performed in the city. Using fluorescent paint, I draft a plan of a non-existent Polish monument from the times of the Piast dynasty on a busy town square or on a meadow.
The paint, neutral in colour throughout the day, for a very brief moment, shone after dark. The fluorescent substance competed for attention against the fading daylight on which it depends.
GARDEN
New Voices of Ireland
Centre for Creative Practices, Dublin, Ireland, 2015
This project consists in preparing, based on the knowledge of scents given off by saints, a special olfactory composition. This fragrance was spread throughout the gallery space, otherwise empty. In this way, an alternative, contemplative space was born.
Living in a country in which various people constantly cite Christian values, I often remark upon the evolution of the ways in which these values are interpreted. It seems that they have now assumed a utilitarian function, as a tool of gaining political capital or an argument in discussion. Such an attitude towards values strips them of their inherent significance. At the same time, I am aware of the peculiar setting that has formed alongside Church celebrations and the infrastructure that goes with the phenomena of pilgrimage or the cult of saints as such. The spectacular, attractive setting in which many places of religious cult are placed, and the crowd present in such venues can have a significant impact on the quality of spiritual experience that they ought to provoke, while the physical exhaustion that comes with staying in a crowded space hardly encourages any spiritual endeavours. Through my project, I would like to propose a different space for contemplation, one that may be used both as an alternative and as an addition to existing facilities. A visually pure place with less visitors. A place that knows beauty – the beauty of scent, which by definition should be heavenly. A place in which everyone can stay and let the perfume penetrate them, just as the scent of an Old Testament temple penetrated its visitors.
PLANNED WORKS:
ROTUNDA
A project designed to be presented inside a gallery. It will consist in forming an outline of a rotunda from flower petals to symbolise Dobrawa’s rotunda in Gniezno.
The form of the rotunda will evolve throughout the exhibition. The rose petals will not be fixed to the floor, so they will be easily scattered by draft and human feet. Their scent will also grow from the odour of fresh flowers to the fragrance of dried, almost rotting petals – an overwhelming, sweet, ambivalent, though still pleasant scent that will tell the story of what has already passed away.
IMMERSION
Following the Irish tradition of building low parapets on farms, I would like to inscribe the layout of one of Polish churches that no longer exist into the landscape of Ireland. Erected with the very same stone, in the very same fashion, maybe even using an existing fragment of a wall, it should blend with the existing construction to the point in which it is no longer recognisable as an interpolation.
(PL)
PRZEDWIOŚNIE
KONCEPCJA PROJEKTU:
Cykl wystaw inspirowany początkami Państwa Polskiego, w szczególności jego architekturą.
Projekt jest wyrazem mojego zainteresowania początkami Polski, a w szczególności pierwszą monumentalną architekturą na jej terenach. Architektura ta zachowała się w stopniu na tyle niezadowalającym, że jest przedmiotem licznych sporów i dywagacji na temat tego, przez kogo i kiedy była użytkowana, a czasami nawet tego, do czego służyła. Wizualnie nieatrakcyjna, będąca z reguły tylko rzędem kamieni, a czasem nawet docierająca do naszych oczu jako brak architektury, spłachetek ziemi z wbitą weń tablicą, informującą o tym, że poniżej, pod naszymi stopami, coś jest. Jest to architektura, która nie zapiera dechu w piersiach, nie musi się spodobać wielopokoleniowej rodzinie, która wybrała się na wycieczkę do Giecza. Dlatego właśnie musimy nauczyć się ją czytać.
Czasy, w których powstało państwo polskie, są niemodne. Daty są niedokładne, rozmyte. Z drugiej strony, nasz współczesny patriotyzm pokazuje, że łatwiej nam celebrować klęski i tragedie. To ilość zabitych po naszej stronie jest na tyle atrakcyjna medialnie, by poruszać temat. Nie potrafimy świętować zwycięstw, tak, jak malarze Sądów Ostatecznych nie potrafili namalować raju.
Dlatego właśnie sięgam do tych czasów, kiedy kiełkowaliśmy jako naród. Proces kiełkowania jest zawsze procesem niezwykle intensywnym. Jest to czas budowania, tworzenia. Wymaga wzmożonego wysiłku, ale przede wszystkim jest to czas tworzenia wartości dodatnich, stawania się silniejszym i większym. Nawet, jeśli pojawiały się niedogodności, szybko naprawialiśmy to, co zniszczone, bo desperacko chcieliśmy istnieć.
Obowiązujące w dzisiejszej Polsce modele patriotyzmu są ze mną niekompatybilne. Pod sloganami wykrzykiwanymi przez środowiska uznawane dziś za patriotyczne nigdy bym się nie podpisała. Dlatego w tym cyklu wystaw próbuję wypracować sobie swój własny patriotyzm, intymne przeżywanie swojej polskości, które w ostatnim roku mojego pobytu w kraju przejawiało się w wyprawach do podziemi katedr, w pielgrzymkach do stert kamieni pośrodku niczego, które jeszcze tysiąc lat temu miały zadatki na stolicę państwa.
Polacy mają bogatą tradycję emigracji. W XIX wieku, kiedy Polska formalnie nie istniała, wielu Polaków musiało z przyczyn politycznych opuścić polskie ziemie. Został wtedy wypracowany pewien model imigranta z Polski, lekko szalonej figury, ciągle, obsesyjnie nawiązującej do polskiej sprawy, próbującej nią desperacko wszystkich zainteresować. Powojenne ucieczki z komunistycznej Polski zaowocowały powstaniem legendarnych ośrodków kultury polskiej za granicą. Swoim projektem chciałabym wypróbować te postawy, sprawdzić, jak funkcjonują w dzisiejszej rzeczywistości. Moje odwołanie się do tych tradycji będzie również próbą odniesienia się do faktu emigracji, próbą wypracowania sobie tożsamości osoby mieszkającej nie w swoim kraju.
Projekt do realizacji zarówno w Polsce, jak i za granicą – niektóre prace będą się jednak nieco różniły w zależności od miejsca prezentacji.
ZREALIZOWANE PRACE:
ENCLOSURE
Kształt nieistniejącej rotundy w Gnieźnie został narysowany na plaży w Bray, w Irlandii.
W momencie przypływu został zatopiony.
Arte&Ambiente Area Montalbano, Spazio d'arte Alberto Moretti / Schema Polis w Carmignano, Włochy, 2015
W KATEDRZE podejmuję próbę wybudowania z kartonowych pudeł i taśmy klejącej pierwszej katedry gnieźnieńskiej, dość dużej, ale mniejszej od oryginału, w zależności od miejsca i możliwości. W wersji zagranicznej sama żmudnie ustawiam pudła przez cały czas trwania ekspozycji. W polskiej wersji wystawy do udziału w wystawie zaproszę publiczność – każdy będzie mógł przynieść pudło i je ustawić, dokładając w ten sposób swoją cegiełkę.
Od początku swojego istnienia człowiek był zwierzęciem wędrownym. Nawet wtedy, gdy udało mu się osiąść w jednym miejscu, przemieszczanie się miało swój etos: pielgrzyma, podróżnika – odkrywcy, lub politycznego emigranta. Dziś zjawisko przemieszczania się trwa nadal – dotyczy turystów, emigracji zarobkowej, wynajmujących mieszkania studentów czy młodych ludzi, których kariera zawodowa nie ustabilizowała się jeszcze na tyle, by zamieszkać gdzieś na stałe. Przemieszczanie się zmienia spojrzenie na rzeczywistość, wzbogaca jej obraz, ale jednocześnie pozostaje ciężką pracą, często przykrą i dość kosztowną. Postanowiłam więc uczynić budulcem mojej katedry kartonowe pudło - symbol niemożliwości odnalezienia własnego miejsca.
Mimo że katedrę instynktownie postrzegamy jako coś trwałego, zdolnego do przetrwania przez szereg wieków, historia pierwszej katedry jest krótka. Zniszczona podczas najazdu Brzetysława, nie przetrwała nawet jednego stulecia. Ludzie ówcześni uznali jej odbudowę za bezsensowną, więc na jej gruzach zbudowano kolejną katedrę, która też już dziś nie istnieje.
OKAMGNIENIE
Arte&Ambiente Area Montalbano, Spazio d'arte Alberto Moretti / Schema Polis w Carmignano, Włochy, 2015
Akcja w przestrzeni publicznej polegająca na namalowaniu farbą fluorescencyjną na miejskim placu lub na łące rzutu nieistniejącego polskiego zabytku z czasów piastowskich.
Farba, mająca neutralny odcień w świetle dziennym, po zmroku krótko świeciła. Fluorescencyjna farba będzie walczyła o bycie zauważoną z ustępującym dziennym światłem, od którego jest zależna.
Zainfekowałam przestrzeń Carmignano rzutem nieistniejącego zabytku z innego kraju, o którym nikt tam nie ma pojęcia.
OGRÓD
New Voices of Ireland
Centre for Creative Practices, Dublin, Irlandia, 2015
Projekt będzie polegał na skomponowaniu, na podstawie wiedzy o tym, jakie zapachy wydzielali święci, specjalnej kompozycji zapachowej. Zapach ten zostanie umieszczony w przestrzeni galeryjnej, która, z wyjątkiem zapachu, będzie pusta. W ten sposób powstanie alternatywna przestrzeń kontemplacyjna.
 |
| Czystek, wspomniany w Księdze Rodzaju |
Żyjąc w kraju, w którym różne osoby nieustannie powołują się na chrześcijańskie wartości, często obserwuję zmiany, jakie dokonują się w rozumieniu tych wartości. Zdają się one pełnić funkcje utylitarne, takie, jak możliwość pozyskania za ich pomocą kapitału politycznego czy argumentu w dyskusji. Taka postawa sprawia, że wartości te przestają być ważne same w sobie. Jednocześnie mam świadomość specyficznej oprawy, która wytworzyła się obok kościelnych świąt, oraz infrastruktury, która powstała obok zjawiska pielgrzymowania, oraz ogólnie pojętego kultu świętych. Spektakularna, atrakcyjna oprawa, jaka towarzyszy wielu miejscom kultu, oraz tłok w tych miejscach może znacząco wpłynąć na jakość duchowych przeżyć, których powinno się w nich doświadczać, a wynikające z obcowania z tłumem fizyczne zmęczenie może zniechęcać do podjęcia duchowego wysiłku. Swoim projektem chcę więc zaproponować inne miejsce kontemplacji, które może zostać użyte zarówno jako miejsce alternatywne, jak i jako uzupełnienie do miejsc już istniejących. Miejsce wizualnie czyste, z mniejszą liczbą odwiedzających. Miejsce, któremu nieobce jest piękno – piękno zapachu, który z założenia ma być niebiański. Miejsce, w którym każdy będzie mógł pobyć, a zapach go przeniknie, jak przenikał ludzi zapach starotestamentowej świątyni.
PLANOWANE PRACE:
ZANURZENIE
Bazując na irlandzkiej tradycji budowania niewielkich murków na obszarach uprawnych, chciałabym wkomponować rzut jednego z polskich nieistniejących już kościołów w pejzaż Irlandii. Zbudowany z takiego samego kamienia, w taki sam sposób, być może nawet wykorzystujący już istniejący kawałek muru, powinien wtopić się w istniejącą konstrukcję na tyle, by był niewidoczny gołym okiem jako sztuczna ingerencja.
ROTUNDA
Projekt do wnętrza galeryjnego; będzie polegał na usypaniu z płatków kwiatów zarysu rotundy uznawanej za rotundę Dąbrówki w Gnieźnie.
Forma rotundy zacznie się zmieniać w ciągu trwania wystawy – nie przytwierdzona niczym do ziemi będzie rozwiewana przez przeciągi, roznoszona ludzkimi stopami. Zapach płatków kwiatów będzie się zmieniał – najpierw będzie to zapach świeżych kwiatów, później kwiatów ususzonych, lekko nadgniłych – oszałamiający, słodki, pełen ambiwalencji, ale wciąż przyjemny, będzie opowiadał o tym, co minęło.
